ರಕ್ತದಾನ ಯಾರೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಬಹುದು..?; ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡವರು ರಕ್ತ ಕೊಡಬಾರದಾ..?

ಬೆಂಗಳೂರು; ರಕ್ತದಾನ ಮಹಾದಾನ ಅಂತಾರೆ. ಆಗಾಗ ರಕ್ತ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ದೇಹ ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿರುತ್ತೆ. ಅಂದಹಾಗೆ, ರಕ್ತದಾನದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲ ರಕ್ತದ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ. 

ನಮ್ಮ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮುಖ್ಯವಾದ ರಕ್ತ ಕಣಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅವರೆಂದರೆ..

ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣಗಳು: ದೇಹದಾದ್ಯಂತ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.

ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು: ನಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ರೋಗಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ

ಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳು: ರಕ್ತಸ್ರಾವವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ರಕ್ತ ಕಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದ್ರವವಾಗಿದೆ. ಇದು ರಕ್ತ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಒಂದು ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತವು 350 ಮಿಲಿ. ಒಂದು ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತದ ವರ್ಗಾವಣೆಯು ಸುಮಾರು 1.2 ಗ್ರಾಂ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಅಥವಾ ರಕ್ತಹೀನತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ 4-5 ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಯೂನಿಟ್ ರಕ್ತವನ್ನು ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಬಹುದು.

ಯಾರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು? ಯಾರು ಕೊಡಬಾರದು?
ಕೆಲವು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಇರುವವರು ಮತ್ತು ವೃದ್ಧರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ಯಾರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ನೋಡೋಣ.

18-65 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಆರೋಗ್ಯವಂತರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
12.5 ಗ್ರಾಂಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಶೇಕಡಾವಾರು ಹೊಂದಿರುವವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು
ರಕ್ತದಿಂದ ಹರಡುವ ರೋಗಗಳು ಅಂದರೆ ಎಚ್ಐವಿ, ಹೆಪಟೈಟಿಸ್ ಬಿ, ಹೆಪಟೈಟಿಸ್ ಸಿ ಇರುವವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಲು ಅರ್ಹರಲ್ಲ.
ಹೃದಯ ಸಂಬಂಧಿ ಅಥವಾ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ನಂತಹ ಗಂಭೀರ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಲ್ಲದವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
ಧೂಮಪಾನಿಗಳು ಕೂಡ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಔಷಧಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವವರು ವೈದ್ಯರ ಸಲಹೆಯಂತೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬೇಕು. ಅವರು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಔಷಧಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅವರು ರಕ್ತದಾನಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರಾಗಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಇರುವವರು ಔಷಧಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಥೈರಾಯ್ಡ್ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
ಸುರಕ್ಷಿತ ಸೂಜಿ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅಸುರಕ್ಷಿತ ಶಂಕೆ ಇದ್ದರೆ ಆರು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು.

ಯಾರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು?

ಎಲ್ಲಾ ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಹರಡುವ ರೋಗಗಳು (STD ಗಳು) ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಡುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಸಿಫಿಲಿಸ್ ಮತ್ತು ಗೊನೊರಿಯಾದಂತಹ ಕಾಯಿಲೆ ಇರುವವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು.
ಸ್ವಯಂ ನಿರೋಧಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಅಥವಾ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನೋಪತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು, ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್  ಇರುವವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು.
ಮಧುಮೇಹಕ್ಕೆ ಔಷಧಿ ಸೇವಿಸುವವರು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ, ಇನ್ಸುಲಿನ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು.
ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆದವರು ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕೆಲವು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಾರದು.
ಅಂದರೆ ಡಿಫ್ತೀರಿಯಾ, ಪೆರ್ಟುಸಿಸ್, ಟೆಟನಸ್, ಪೋಲಿಯೊ ಇಂಜೆಕ್ಷನ್, HPV ಲಸಿಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ, ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
ಮಂಪ್ಸ್, ದಡಾರ, ರುಬೆಲ್ಲಾ, ಓರಲ್ ಪೋಲಿಯೊ, ಹಳದಿ ಜ್ವರ, ಜೆಇ, ಹೆಪಟೈಟಿಸ್ ವಿರುದ್ಧ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡವರು ನಾಲ್ಕು ವಾರಗಳ ನಂತರ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.

ಯಾರಿಗೆ ರಕ್ತ ಬೇಕು?
ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನಾಲ್ಕು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳು ದಾಖಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳಿಂದ ಸುಮಾರು ಒಂದೂವರೆ ಲಕ್ಷ ಸಾವುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಮತ್ತು ಸಕಾಲಿಕ ರಕ್ತ ಪೂರೈಕೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಆ ಸಾವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ.

ಹೆರಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಕ್ತಹೀನತೆ ಅಥವಾ ಅತಿಯಾದ ರಕ್ತಸ್ರಾವದಿಂದ ಅನೇಕ ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ಸಾಯುತ್ತಾರೆ. ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ರಕ್ತ ಕಣಗಳು ನಾಶವಾಗುವ ಥಲಸ್ಸೆಮಿಯಾ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅವರ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಆಗಾಗ್ಗೆ ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ಹಿಮೋಫಿಲಿಯದಂತಹ ರಕ್ತಸ್ರಾವದ ಕಾಯಿಲೆ ಇರುವವರಿಗೆ ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ನಂತಹ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಅಥವಾ ಮಲೇರಿಯಾದಂತಹ ಸೋಂಕುಗಳಿರುವ ಜನರು ಸಹ ರಕ್ತದ ನಷ್ಟದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಕರುಳಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ತೊಂದರೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ರಕ್ತಹೀನತೆ ಇರುವವರಿಗೆ ರಕ್ತ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರಬಹುದು.

ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ರಕ್ತಹೀನತೆ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಶೇ.25, ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಶೇ.57, ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಶೇ.67 ಮತ್ತು ಗರ್ಭಿಣಿಯರಲ್ಲಿ ಶೇ.52 ದಾಖಲಾಗಿದೆ.

ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ 7 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ನೀವು ಎಷ್ಟು ದಿನ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು?
ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣಗಳನ್ನು +2 ° C – + 6 ° C, ಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳನ್ನು +20 ° C ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ -18 ° C ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು.

ಸರಿಯಾದ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸದಿದ್ದರೆ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು ಸಾಯುವ ಅಥವಾ ರಕ್ತ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವ ಅಪಾಯವಿದೆ.

ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಪುರುಷರು ಪ್ರತಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಮಹಿಳೆಯರು ಪ್ರತಿ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.
ಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 24 ಬಾರಿ ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.