NationalScienceTechTechnology

ಚಂದ್ರಯಾನ; ನಾಸಾಗೆ 4 ದಿನ ಸಾಕು, ಇಸ್ರೋಗೆ 40 ದಿನ ಬೇಕು – ಯಾಕೆ ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸ..?

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಲು ಎಷ್ಟು ದಿನ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ..? ಯಾಕೆ ಇಷ್ಟು ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ..? ಇಂತಹ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿರಬಹುದು. ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕು ಅಂದ್ರೆ, ಶ್ರೀಹರಿ ಕೋಟಾದಿಂದ ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಹಾರುವ ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪೋದಕ್ಕೆ 40 ದಿನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ-2: ಜುಲೈ 22, 2019 ರಂದು ಉಡಾವಣೆಯಾಯಿತು.  ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 6, 2019 ರಂದು ವಿಕ್ರಮ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಬೇರ್ಪಟ್ಟು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯಲು ಸಿದ್ಧವಾಯಿತು. ಅಂದರೆ ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಚಂದ್ರನನ್ನು ಸೇರಲು ಬರೋಬ್ಬರಿ 48 ದಿನ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.

ಚಂದ್ರಯಾನ-1: ಆಗಸ್ಟ್ 28, 2008 ರಂದು ಉಡಾವಣೆಗೊಂಡ ಆರ್ಬಿಟರ್ ನವೆಂಬರ್ 12, 2008 ರಂದು ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಇದು ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಲು 77 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.

ಆದ್ರೆ ಅದೇ ನಾಸಾ ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳು ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಿದರು

1969 ರಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆ ನಾಸಾ ಕಳುಹಿಸಿದ ಮಾನವಸಹಿತ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆ ಅಪೊಲೊ 11 ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಲುಪಿತು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯಿತು. ಆದರೆ ಇಸ್ರೋದ ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು 40 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 50 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಾಸಾಗೆ ಇಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯವಾದಾಗ, ಈಗ ಇಸ್ರೋ ಕಳುಹಿಸುವ ಚಂದ್ರಯಾನ ಇನ್ನಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಸಾಗಲೇಬೇಕು ಅಲ್ಲವೇ. ಹಾಗಾದ್ರೆ ಏಕೆ ತಡವಾಗುತ್ತದೆ.. ?

ನಾಸಾದ ಪಯಣದ ಹಿಂದಿನ ಗುಟ್ಟು
ಜುಲೈ 16, 1969 ರಂದು, ಅಮೆರಿಕದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆ NASA ಕೆನಡಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಸ್ಯಾಟರ್ನ್ ಫೈವ್ SA506 ರಾಕೆಟ್‌ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ನೀಲ್ ಎ. ಆರ್ಮ್‌ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್, ಎಡ್ವಿನ್ ಇ. ಆಲ್ಡ್ರಿನ್ ಮತ್ತು ಮೈಕೆಲ್ ಕಾಲಿನ್ಸ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳನ್ನು ಚಂದ್ರನತ್ತ ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅಪೊಲೊ 11 ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯು 102 ಗಂಟೆ 45 ನಿಮಿಷಗಳ ನಂತರ ಜುಲೈ 20 ರಂದು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಇಳಿಯಿತು. ಅಂದರೆ ಅವರು ಕೇವಲ 4 ದಿನ ಮತ್ತು 6 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಲುಪಿದರು.

ಮೈಕೆಲ್ ಕಾಲಿನ್ಸ್ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಸುತ್ತುವ ಕಮಾಂಡ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್‌ನಿಂದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿದರು. ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳಾದ ನೀಲ್ ಆರ್ಮ್‌ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಎಡ್ವಿನ್ ಆಲ್ಡ್ರಿನ್ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಈಗಲ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟರು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಮಣ್ಣು, ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಜುಲೈ 21ರಂದು ಮತ್ತೆ ಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಆರಂಭಿಸಿದರು.

ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಪೊಲೊ 11 ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಜುಲೈ 24 ರಂದು ಉತ್ತರ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇಳಿಯಿತು. ಅಂದರೆ ಭೂಮಿಯಿಂದ ಚಂದ್ರನತ್ತ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿ ಮತ್ತೆ ಭೂಮಿಗೆ ಬರಲು ಕೇವಲ ಎಂಟು ದಿನ 3 ಗಂಟೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.  ಆದರೆ ಇಸ್ರೋ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕಳುಹಿಸಲಿದೆ. ಆದರೂ… ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಲು 40 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಿಳಂಬದ ಹಿಂದೆ ದೊಡ್ಡ ಕಥೆಯೇ ಇದೆ.

ಇಸ್ರೋ ಚಂದ್ರಯಾನ ಯಾಕಿಷ್ಟು ತಡ..?
ಚಂದ್ರಯಾನ-3ರ ಸುದೀರ್ಘ ಪ್ರಯಾಣದ ಹಿಂದೆ ಹಲವು ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣಗಳಿವೆ. 1969 ರಲ್ಲಿ ನಾಸಾ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ ಅಪೊಲೊ 11 ರಾಕೆಟ್ ಇಂಧನ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು 2800 ಟನ್ ತೂಕವಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಸ್ರೋ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಿರುವ ಜಿಎಸ್ ಎಲ್ ವಿ ಮಾರ್ಕ್ 3 ರಾಕೆಟ್ ನ ತೂಕ ಇಂಧನದೊಂದಿಗೆ 640 ಟನ್.

ಇದರಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನತ್ತ ಹೋಗಲಿರುವ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ 2148 ಕೆಜಿ, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್‌ಗಳ ಭಾಗ 1752 ಕೆಜಿ. ಅಂದರೆ ಚಂದ್ರನ ಶೋಧಕದ ಒಟ್ಟು ತೂಕ ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಟನ್‌ಗಳು. GSLV MK 3 ಇಸ್ರೋದ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಟನ್‌ಗಳ ಪೇಲೋಡ್ ಅನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಏಕೈಕ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಪಿಎಸ್‌ಎಲ್‌ವಿ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಇಷ್ಟು ತೂಕ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಸರಳವಾಗಿ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಜಿಯೋ-ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ಡ್ ಅಥವಾ ಜಿಯೋ-ಸ್ಥಾಯಿ ಕಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತವೆ.

ಆದರೆ ಚಂದ್ರಯಾನ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಚಂದ್ರನ ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನವು ಇಂಧನದ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಂತಹ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೂ ನಾಸಾ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿರುವ ರಾಕೆಟ್ ಗಳು ಭಾರವಾಗಿವೆ. ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ದಾಟಿದ ನಂತರ…ಚಂದ್ರನತ್ತ ಸಾಗಿದ ಅಪೊಲೊ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯ ತೂಕ…45.7 ಟನ್. ಇದರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 80 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಇಂಧನ ಇರುತ್ತದೆ.

ಅದೇನೆಂದರೆ, ಈಗಲ್ ಎಂಬ ಅಪೊಲೊ 11 ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಇಳಿದ ನಂತರ, ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳು ಅದರ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿಟ್ಟು, ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿ, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಆರ್ಬಿಟರ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ ನಂತರ, ಭೂಮಿಗೆ ಮರಳಲು ತುಂಬಾ ಇಂಧನ ಬೇಕಿತ್ತು. ಸ್ಯಾಟರ್ನ್ ಫೈವ್ SAA 506 ಅಪೊಲೊ 11 ಉಡಾವಣೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾದ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿತ್ತು. ಬಿಎಂ ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರದ ನಿರ್ದೇಶಕ ಬಿ.ಜಿ.ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ್ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದು, ಇಷ್ಟು ಬೃಹತ್ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ರಾಕೆಟ್ ನಿಂದಾಗಿ ಅಪೊಲೊ 11 ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಚಂದ್ರನತ್ತ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದೆ.

ಕಡಿಮೆ ಇಂಧನ… ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯಾಣ..
ನಾಸಾದ ಅಪೊಲೊ 11 ಉಡಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಿಂದ ಹಾರಿದ ರಾಕೆಟ್‌ನ ತೂಕ 45 ಟನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ ಚಂದ್ರಯಾನದ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ 4 ಟನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ತೂಕವಿದೆ.

GSLV MK3 ಭಾರತ ಹೊಂದಿರುವ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ರಾಕೆಟ್. ಆದ್ದರಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಧನದೊಂದಿಗೆ ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಿ… ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಸ್ರೋ ವಿನೂತನ ಐಡಿಯಾವನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಓಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ವಡಿಸೆಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಲ್ಲನ್ನು ಇಟ್ಟು ಇನ್ನೊಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಅದನ್ನು ಆರು ಬಾರಿ ವೇಗವಾಗಿ ನೂಲಲಾಗುತ್ತದೆ… ಕಲ್ಲು ಗರಿಷ್ಠ ವೇಗವನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ… ಅದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗರಿಷ್ಠ ದೂರವನ್ನು ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸ್ಲಿಂಗ್ ಶಾಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅದೇ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಇಸ್ರೋ ಭೂಮಿಯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ಮೂಲಕವೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಧನದೊಂದಿಗೆ ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ, ರಾಕೆಟ್ ನೇರವಾಗಿ ಚಂದ್ರನತ್ತ ಹಾರುವ ಬದಲು … ಅದು ದೀರ್ಘ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಕ್ರಮೇಣ ತನ್ನ ಅಪೋಜಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿತ್ತು.

ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತ ಚಲಿಸುವಾಗ ಕ್ರಮೇಣ ತನ್ನ ಅಪೋಜಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ, ಅದನ್ನು ಭೂಕೇಂದ್ರೀಯ ಹಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಅದು ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಚಂದ್ರನ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಅದು ಚಂದ್ರನ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗಿ ಚಂದ್ರನ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತಲು ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಲೂನಾರ್ ಆರ್ಬಿಟ್ ಅಳವಡಿಕೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಲ್ಲಿಂದ ಇದೇ ದೀರ್ಘವೃತ್ತದ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಸುತ್ತುತ್ತದೆ, ಕ್ರಮೇಣ ತನ್ನ ಅಪೋಜಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಚಂದ್ರನ ಕಡೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಉಡಾವಣೆಯ ಅವಧಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಕೂಡ 40 ದಿನಗಳ ಪ್ರಯಾಣದ ನಂತರ ತನ್ನ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಲುಪಲಿದೆ. ಜುಲೈ 14 ರಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 2:35 ಕ್ಕೆ ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸೋಮನಾಥ್ ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ-3ರಲ್ಲಿ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ರಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆಯಾದ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಚಂದ್ರನ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ರಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆಯಾಗಲಿರುವ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಅನ್ನು ಈ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ರೆಗೋಲಿತ್ ಮೇಲೆ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇಳಿದ ನಂತರ … ರೋವರ್ ಅದರಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. ಅದು ಚಂದ್ರನ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ… ಅಲ್ಲಿರುವ ಮಣ್ಣನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಹೀಗಾಗಿ, ಇಸ್ರೋ ತನ್ನ ಹತ್ತಿರದ ರಾಕೆಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ಇಂಧನ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಲುಪಲು ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಇಸ್ರೋ ತನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

Share Post