ಜಿ-20 ಅಂದ್ರೆ ಏನು..?; ಈ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಏನೆಲ್ಲಾ ಚರ್ಚೆಯಾಗುತ್ತೆ..?

ಬೆಂಗಳೂರು; ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಇದೇ 9 ಮತ್ತು 10ರಂದು ಜಿ-20 ಸಮ್ಮೇಳನ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತು ದೇಶಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಹಾಗೂ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲಿದ್ದು, ಹಲವು ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದಹಾಗೆ ಈ ವರ್ಷದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಉಕ್ರೇನ್‌ ಸಂಘರ್ಷ ಹಾಗೂ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಅಂದಹಾಗೆ ಜಿ-20 ಅಂದರೆ ಏನು..? ಈ ಒಕ್ಕೂಟ ಏನು ಮಾಡುತ್ತದೆ..? 

ಇದೊಂದು ಒಕ್ಕೂಟ. ಹೆಸರಿನಲ್ಲೇ ಇರುವಂತೆ 20 ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಸೇರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಒಕ್ಕೂಟ. ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ವೇದಿಕೆ ಇದು.  ಈ G20 ದೇಶಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಶೇಕಡಾ 85 ರಷ್ಟು ಹಾಗೂ ಜಾಗತಿಕ ವ್ಯಾಪಾರದ ಶೇಕಡಾ 75 ರಷ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ದೇಶಗಳು ವಿಶ್ವದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಭೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಹತ್ವದ್ದೆನಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತ, ಚೀನಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್, ಕೆನಡಾ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಇಟಲಿ, ಜಪಾನ್‌, ರಷ್ಯಾ,  ಜರ್ಮನಿ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ,  ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ, ಟರ್ಕಿ, ಯುಕೆ, ಯುಎಸ್  ದೇಶಗಳನ್ನು ಜಿ-20 ಒಕ್ಕೂಟ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ 19 ದೇಶಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಸ್ಪೇನ್ ಶಾಶ್ವತ ಅತಿಥಿಯಾಗಿದೆ. G20 ದೇಶಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಸಣ್ಣ ಗುಂಪು G7 ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತದೆ.

G20 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಜಿಲ್, ರಷ್ಯಾ, ಭಾರತ, ಚೀನಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಅದರ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಇನ್ನೂ ಆರು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾ, ಈಜಿಪ್ಟ್, ಇರಾನ್, ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಸೇರಿವೆ.

ಇಲ್ಲಿ ಏನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು?
ಹಿಂದಿನ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ, ಜಿ 20 ನಾಯಕರು ಕೇವಲ ಆರ್ಥಿಕ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಆದರೆ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಸುಸ್ಥಿರ ಇಂಧನ, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾ,ಲ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ತೆರಿಗೆಯಂತಹ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಒಂದು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವು G20 ಸಭೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ಸಹ ಇದು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.

2022 ರಲ್ಲಿ ಜಿ 20 ಸಭೆಗಳು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದವು. ಬಾಲಿಯಲ್ಲಿ ನಾಯಕರ ಶೃಂಗಸಭೆ ನಡೆಯಿತು. ಈ ವರ್ಷ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಸಮಾವೇಶಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಪರಸ್ಪರ ಚರ್ಚಿಸುವ ಅವಕಾಶವೂ ಇದೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಉಕ್ರೇನ್ ವಿರುದ್ಧ ರಷ್ಯಾದ ಯುದ್ಧ, ಬಡತನದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯುಎಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋ ಬಿಡನ್ ಮಾತನಾಡಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಶ್ವೇತಭವನದ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಷ್ಯಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಪುಟಿನ್ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕ್ರೆಮ್ಲಿನ್ ಹೇಳಿದೆ. ಚೀನಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕ್ಸಿ ಜಿನ್‌ಪಿಂಗ್ ಕೂಡ ಈ ಸಭೆಗಳಿಂದ ದೂರ ಉಳಿಯಲಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.

ಅಜೆಂಡಾದಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಅಂಶಗಳಿವೆಯೇ?
ಉಕ್ರೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಯುದ್ಧವು ದೆಹಲಿ ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. 2022 ರಲ್ಲಿ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜಿ 20 ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ನಡುವಿನ ಬಿಸಿಯಾದ ವಾದಗಳಿಂದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಮಂತ್ರಿಗಳು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಉಕ್ರೇನ್‌ನ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪೋಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳು ಇಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯು ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ನಾಯಕರ ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಹಂತವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.

ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಲಾವ್ರೊವ್ ಅವರು ಪುಟಿನ್ ಅವರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪುಟಿನ್ ಅವರು ವೀಡಿಯೊ ಲಿಂಕ್ ಮೂಲಕ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಈ ವರ್ಷದ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜಿ20 ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಶೃಂಗಸಭೆಯನ್ನು ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಿದ್ದವು. ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭೂಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ವಿವಾದವೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಒಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ತನ್ನ ಭೂಪ್ರದೇಶ ಎಂದು ಚೀನಾ ನಕ್ಷೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನ ಡುವಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಗಡಿ ವಿವಾದ ಮತ್ತೆ ಭುಗಿಲೆದ್ದಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಗುಂಪು ಫೋಟೋ ಏಕೆ?
ಪ್ರಮುಖ ಸಭೆಗಳ ನಂತರ ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಫೋಟೋ ತೆಗೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕುಟುಂಬದ ಫೋಟೋ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಆ ಫೋಟೊ ಮೂಲಕ ಹಲವು ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ವೈಷಮ್ಯವೂ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬಯಲಾಗಿದೆ. 2018ರಲ್ಲಿ ಇಸ್ತಾಂಬುಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸೌದಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪತ್ರಕರ್ತ ಜಮಾಲ್ ಖಶೋಗಿ ಹತ್ಯೆಯ ನಂತರ, ಕ್ರೌನ್ ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಬಿನ್ ಸಲ್ಮಾನ್ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರೂ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಹರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಫೋಟೋದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

G20 ಏನು ಸಾಧಿಸಿದೆ?
2008 ಮತ್ತು 2009 ರ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಜಾಗತಿಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಹಲವಾರು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಾಯಕರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯಿಂದಾಗಿ ನಂತರದ ಸಭೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೆಲವು ವಿಮರ್ಶಕರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಂಗವಾಗಿ ನಡೆದ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಭೆಗಳು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದವು. 2019 ರಲ್ಲಿ ಒಸಾಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ಯುಎಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕ್ಸಿ ಜಿನ್‌ಪಿಂಗ್ ವ್ಯಾಪಾರ ವಿವಾದವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಂಧಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.