ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ 500 ರೂ.ಗಳ ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳು; ಅವುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸೋದು ಹೇಗೆ..?

ಬೆಂಗಳೂರು; ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದ ನಂತರ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್‌ಬಿಐ) ತಂದಿರುವ ಹೊಸ ರೂ.500 ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ. ಇದನ್ನು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಯೇ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.

ಆರ್‌ಬಿಐ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿರುವ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 2022-23ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಕಲಿ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ (ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸ) ಶೇ.14.4ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆಯಂತೆ.  ಹೀಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ನಿಮ್ಮ ನಡುವೆ ಹಲವಾರು ನಕಲಿ 500ರ ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವನೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ನಾವು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡದೆ 500ರ ನೋಟುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಮೋಸ ಹೋಗುತ್ತೇವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಿ 500ರ ನೋಟುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಆರ್‌ಬಿಐ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ರೂ.4.55 ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ 91,110ರಷ್ಟು 500ರ ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿವೆಯಂತೆ. ಈ ಹಿಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಈ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 79,669 ಆಗಿತ್ತು.

ಹೊಸ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳ ಖೋಟಾ ನೋಟುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ರೂ.2000 ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳ ಖೋಟಾ ನೋಟುಗಳ ಚಲಾವಣೆಯೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. 2022-23ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಒಟ್ಟು ನಕಲಿ ಭಾರತೀಯ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗLu (ಎಫ್‌ಐಸಿಎನ್‌ಗಳು) 2,25,769 ಆಗಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ 4.6 ಪ್ರತಿಶತವು ಆರ್‌ಬಿಐನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 95.4 ಪ್ರತಿಶತ ಇತರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.

ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯದ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಮಾರ್ಚ್ 31, 2023 ರಂತೆ, ರೂ.500 ಮತ್ತು ರೂ.2000 ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಟ್ಟು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟುಗಳ 87.9 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲು ರೂ.500 ನೋಟು. ಸದ್ಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ರೂ.25,81,690 ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ.

ಹೆಚ್ಚು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ರೂ.500ರ ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಜನರು ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಹೊಸ ರೂ.500 ನೋಟು ಯಾವಾಗ ಬಂತು?
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ನವೆಂಬರ್ 8, 2016 ರಂದು ದೊಡ್ಡ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು. ಆಗ ಹಳೆಯ 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳು ಅಮಾನ್ಯಗೊಂಡವು. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಜನರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಈ ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳ ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದ ನಂತರ RBI ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಈ ಹೊಸ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳು ಬಣ್ಣ, ಗಾತ್ರ, ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ನೋಟುಗಳಿಗಿಂತ ಬಹಳ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ.

ಹೊಸ ನೋಟು 66 ಎಂಎಂ x 150 ಎಂಎಂ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಬೂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಆರ್‌ಬಿಐ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರೂ, ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ.

ನಕಲಿ ರೂ.500 ನೋಟು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ?
ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಜನರಿಗೆ ನಕಲಿ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಗುರುತಿಸುವುದು ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆರ್‌ಬಿಐ ರೂ.500 ನೋಟುಗಳು ಹೊಸ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.

ಈ ನೋಟುಗಳು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗವರ್ನರ್ ಅವರ ಸಹಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ನೋಟಿನ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ನೋಟಿನ ಮೂಲ ಬಣ್ಣ ಸ್ಟೋನ್ ಗ್ರೇ ಆಗಿದೆ.

500ರ ನೋಟು ನಕಲಿಯೋ, ಅಸಲಿಯೋ ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಹೇಗೆ..?

ರೂ.500 ಮುಖಬೆಲೆಯು ಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸುಪ್ತ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾವು ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ಹಿಡಿದಾಗ ಇದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ರೂ.500 ಪಂಗಡದ ಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಕ ಮೌಲ್ಯವು ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ನೋಟಿನ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ ಚಿತ್ರವಿದೆ.
ಗಾಂಧಿ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ದೇವನಾಗರಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಎಂದು ಚಿಕ್ಕ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತವೂ ಇದೆ.
ಗಾಂಧಿ ಭಾವಚಿತ್ರದ ಮುಂದಿನ ಭದ್ರತಾ ಥ್ರೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ್’ ಮತ್ತು ಆರ್‌ಬಿಐ ಎಂಬ ಪದಗಳಿವೆ.
ಆರ್‌ಬಿಐ ಗವರ್ನರ್ ಸಹಿ ಪ್ರಾಮಿಸ್ ಷರತ್ತು ಮತ್ತು ಗಾಂಧಿ ಚಿತ್ರದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಲಾಂಛನ.
ಗಾಂಧಿ ಚಿತ್ರ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಟೈಪ್ (500) ವಾಟರ್‌ಮಾರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ನೋಟಿನ ಮೇಲಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಂಬರ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್ ಮತ್ತು ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಖ್ಯಾ ಫಲಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಚಿಕ್ಕದರಿಂದ ದೊಡ್ಡದವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಎರಡು ನೋಟುಗಳು ಒಂದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಫಲಕವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
ರೂ 500 ರ ಅಂಕಿಯು ರೂಪಾಯಿ ಚಿಹ್ನೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಿಂದ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯ ಶಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ.
ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ ಸ್ತಂಭದ ಲಾಂಛನವಿದೆ.
ದೃಷ್ಟಿ ವಿಕಲಚೇತನರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಈ ನೋಟಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೊಳಿಸಿದೆ.
ನೋಟಿನ ಹಿಂಭಾಗವು ನೋಟು ಮುದ್ರಿಸಿದ ವರ್ಷವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಲೋಗೋ ಘೋಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.
ಭಾಷಾ ಫಲಕವಿದೆ.
ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯ ಮೇಲೆ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜ ಹಾರುತ್ತಿರುವ ಚಿತ್ರವಿದೆ.
ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ದೇವನಾಗರಿಯಲ್ಲಿರುವ 500 ಸಂಖ್ಯೆಯ ನೋಟು ಜೊತೆಗೆ ರೂಪಾಯಿ ಚಿಹ್ನೆಯು ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ.