ಇಂದು ಹೊಸ ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ಅಧಿವೇಶನ; ಏನಿದರ ವಿಶೇಷತೆ..?
ನವದೆಹಲಿ; ಇಂದಿನಿಂದ ಹೊಸ ಸಂಸತ್ ಭವನ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ವಿಸ್ತಾದಲ್ಲಿ ಕಲಾಪಗಳು ನಡೆಯಲಿವೆ. ಲೋಕಸಭೆ ಕಲಾಪ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 1.15ಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆ ಕಲಾಪ 2.15ಕ್ಕೆ ಆರಂಭವಾಗಲಿದೆ.
ಮೇ 28 ರಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ನೂತನ ಸಂಸತ್ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಉದ್ಘಾಟನೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಪಕ್ಷಗಳು ನೂತನ ಸಂಸತ್ತಿನ ಉದ್ಘಾಟನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಿದ್ದವು. ಆಗ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಬದಲಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರು ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರು.
ಹೊಸ ಸಂಸತ್ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಏಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು?
ಸೆಂಟ್ರಲ್ ವಿಸ್ತಾ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಸತ್ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಸೆಂಟ್ರಲ್ ವಿಸ್ತಾ ಯೋಜನೆಯ ವೆಚ್ಚ ಸುಮಾರು 20 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ದೆಹಲಿಯ ರಾಜಪಥದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ವಿಸ್ತಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದಿಂದ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್ ಬಳಿಯ ಪ್ರಿನ್ಸೆಸ್ ಪಾರ್ಕ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ, ಸಂಸತ್ತು, ನಾರ್ತ್ ಬ್ಲಾಕ್, ಸೌತ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರ ಭವನಗಳು ಕೂಡ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ವಿಸ್ತಾ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಟ್ಟಡವು ಸುಮಾರು 100 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದು. ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ಸಂಸದರಿಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹೊಸ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದೆ.
ಹಳೆಯ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ಆಸನಗಳ ಕೊರತೆ
ಪ್ರಸ್ತುತ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ 545 ಸ್ಥಾನಗಳಿವೆ. 1971 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಡಿಲಿಮಿಟೇಶನ್ ನಂತರ ಈ ಸ್ಥಾನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಸಂಸದ ಸ್ಥಾನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 2026 ರವರೆಗೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೀಟುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.
ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರುವ ಸಂಸದರಿಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಜಾಗ ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಹೊಸ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನು?
ಸಂಸತ್ತಿನ ಲೋಕಸಭೆ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಕ್ಷಿ ನವಿಲು ಥೀಮ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೂವಿನ ಕಮಲದ ಥೀಮ್‌ನೊಂದಿಗೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಳೆಯ ಲೋಕಸಭೆಯು ಗರಿಷ್ಠ 552 ಆಸನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಹೊಸ ಲೋಕಸಭೆ ಸಭಾಂಗಣ 888 ಆಸನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಹಳೆಯ ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸಭಾಂಗಣ 250 ಸದಸ್ಯರ ಆಸನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಹೊಸ ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸಭಾಂಗಣದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು 384 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಸಂಸತ್ ಭವನವು ಉಭಯ ಸದನಗಳ ಅಧಿವೇಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 1,272 ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ.
ನೂತನ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಸಂಸದರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ‘ಪೇಪರ್ ಲೆಸ್ ಕಚೇರಿ’ಯಾಗಿ ಆಧುನಿಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ಸಂಸತ್ತು ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಸಹ ಅಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅಲ್ಲದೆ, ಹಾಲಿ ಸಂಸದರಿಗೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಸಭಾಂಗಣ, ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಹಲವಾರು ಕೊಠಡಿಗಳು, ಊಟದ ಕೊಠಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಸ್ಥಳಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಒಟ್ಟು ನಿರ್ಮಾಣ ಪ್ರದೇಶವು 64,500 ಚದರ ಮೀಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿದೆ. ಹೊಸ ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಟ್ಟಡಕ್ಕಿಂತ 17,000 ಚದರ ಮೀಟರ್ ಹೆಚ್ಚು.
